Türkiye internetle 90’lı yılların sonunda tanışmaya başlamıştır; ancak yeterli alt yapının olmaması nedeniyle ülke geneline yayılması zaman almıştır. 1999 yılından itibaren internet kullanıcılarının sayılarında artış gözlemlenmiştir.
Teknoloji ve bilim ilerledikçe artık insanlar kitap karıştıracak vakit bulamıyor merak ettikleri konuları internet üzerinden hızlı ve rahat bir şekilde araştırıp istedikleri bilgiyi elde edebiliyorlar. Nitekim hızlı ve rahat ulaşım internet ortamının bir ticarethaneye dönüşmesinde etkili rol oynuyor.
E-Ticaret Nedir?
Elektronik İletişim aslında uzun zamandır ticaret alanında kullanılıyordu. Ama internet ortamının ticaret ile birleşmesi çok yenidir. E-ticaret kısaca her türlü ürünün elektronik iletişim kanalları kullanılarak satışının yapılması veya satın alınmasıdır.
Ülkemizde ilk olarak bazı alışveriş merkezleri internet üzerinden satış siteleri kurmuş, ayrıca kurumlara veya bireysel girişimcilere e-dükkân kiralayan servis sağlayıcısı hizmeti sunmuşlardır. Bu da internetle doğuştan haşır-neşir olan genç jenerasyonun ilgisini çekmiş ve alanında kendini geliştiren, bir şeyler üretip satmayı başarabilen bireylerin internet sitesi kurup ticaret yapmaya başlamasına olanak sağlamıştır. Böylece E-Ticaretin ilk adımları atılmıştır.
İnternet ve Reklam İlişkisi
İnternetin ticaret alanında kullanılmasındaki rağbetin artmasının en önemli sebeplerinden birisi de maliyetinin düşük olmasıdır. Yüksek kira ödemeden, masraf yapmadan, küçük reklam bütçeleriyle tüm dünyaya ulaşabilirsiniz. Web sitenize gelen müşterilerinizle iletişime geçebilir, ürününüzü tanıtabilir, şikâyet ve talepleri değerlendirebilirsiniz.
Fakat her sektörde olduğu gibi internet sektöründe de alanında uzman kişilerin danışmanlığı ile reklam hazırlanması ve yayınlanması daha sağlıklı olacaktır. Aksi halde gereksiz görsel fazlalığı olan siteler, fazlaca ayrıntıya girilmiş yazılar, ürünle alakası olmayan fotoğrafların yer alması gibi durumlarda toplumun ilgisini çekmek pek kolay olmayacaktır. Veri tabanının güncel tutulması da tıpkı dükkânı her sabah erkenden açıp etrafı temiz tutmak gibidir.
Önemli bir noktaya da değinmek gerekirse e-mail yöntemi ile reklam yapmaya çalışmak satıcının kalitesini ve güvenilirliğini düşürür. Bu yönteme başvurmak düşük maliyetli bir iş olsa bile şahsi posta kutularında istemediği reklamları görmesi insanların canını sıkabilir.
Sanal Güvenlik
Sanal ortamda yapılan ticarette en önemli faktör güvenmektir. Birbirini görmeden tanımadan yapılan alışverişlerde kredi kartı bilgilerini girmek ilk kullanımda her insanı tedirgin etmektedir. Bu güvenlik sorunu normalde SSL (Secure Socket Layer) dediğimiz network üzerindeki bilgi transferi sırasında gizlilik ve güvenliğin sağlanması amacıyla geliştirilmiş bir güvenlik protokolüyle gideriliyor. Yani girdiğiniz bilgiler internet tarayıcısı tarafından şifrelenmektedir ve üçüncü kişilerle paylaşılamaz hale gelmektedir. Bununla birlikte günümüzde mevcut e-ticaret sitelerinde mutlaka bir güvenlik açığı bulunma ihtimali vardır.
Yani hiçbir zaman tam anlamıyla güvende olduğumuzu söyleyemeyiz. Bunun farkında olan bankalar alışveriş sırasında çeşitli güvenlik yöntemlerine başvurmuşlardır. SMS ile onaylama seçeneği, sizin belirlediğiniz bir sorunun cevabı, tek kullanımlık şifreler gibi her banka kendine özgü güvenlik yöntemleri geliştirmektedir.
E-ticaret yaparken bazı basit güvenlik tedbirleri de alınabilir. Kredi kartları sadece sanal ortamlarda kopyalanmıyor. Mesela bir lokantaya gittiniz ve hesabı kredi kartıyla ödemek istediniz. Garsonun sizden kredi kartını aldıktan sonra fotoğrafını çekmesi veya kartınızın bir kopyasını çıkarması çok vakit almayacaktır. Kredi kartıyla ödeme yaparken kasaya gitmeyi bir prensip haline getirmek basit bir tedbir olabilir.
Bankamatikleri sık sık kullanmanız gereken bir pozisyondaysanız internet üzerinden hesap özetini günaşırı kontrol etmenizde fayda var. Aksi halde bankamatiklere yerleştirilen ufak bir cihaz ile kartınız kopyalanabilir ve bilginiz dışında kullanılabilir.
Bunlara ek olarak bazı akıllı telefon uygulamaları aktif edilmeden önce dosyalara erişim izni istemektedir. İçerisinde casus yazılımın olup olmadığını bilemeyiz. Bu sebeple kredi kartı numarası, TC kimlik numarası gibi önemli kişisel bilgileri telefonlarımıza kaydetmememiz doğru tercih olacaktır.
Nitekim E-Ticaret kullanırken adı fazla duyulmamış sitelerden alışveriş yapılmaması tavsiye edilir. Ünlü ve büyük firmalara ait alışveriş sitelerini kullanmak daha güvenli olacaktır.
Ne mutlu…
Günümüzde e-ticarete adım atmamış olan şirket sayısı yok denecek kadar azdır. Bununla beraber bireysel olarak satış yapan ve özel bir topluluğa hitap edenlerin sayısı da bir hayli fazladır. Toplum olarak artık sosyal medya kullanımına alışmış olmakla birlikte gereğinden fazla reklamlarla karşılaşmak bazen sıkıcı olabiliyor. Kullandığımız uygulamaların içerisine yerleştirilen reklamlardan, izlediğimiz filmlerin, dizilerin içerisine yerleştirilmiş gizli reklamlara kadar her şey ticarete dönüşmüş durumda.
“E-Ticaret’in faydası olduğu kadar da zararları da var tabi. Biz her ne kadar bu durumdan memnunmuşuz gibi görünsekte aslında birbirimize olan güvenimizin azaldığının farkında değiliz. Ne mutlu insan ilişkilerini sanalda olduğu gibi reelde de koruyabilenlere…”
Yazan: Ahmet Furkan Onat